… 130 urte bete direla Gamazada eta Sanrocada izeneko euskal matxinada gertatu zenetik?
Uda horretan, Nafarroako giro aztoratua probintzia senideetara zabaldu zen. Abuztuaren 16an, San Roke festak ziren, eta Iruñeko Orfeoiak Bilbora eta Gernikara bidaiatu zuen. Bertan, karlistek, foruzaleek, errepublikazaleek, liberalek eta euskal abertzale edo “bizkaitarrek” omenaldia egin zioten. “Iruñeko Orfeoiak zirkulua osatu zuen Haritzaren inguruan eta, isiltasun handienaren erdian, Guernikako Arbola kantatu zuen… Jendarte liluratuak hala eskaturik, kantua berriz kantatu zuten, eta txalo beroen artean amaitu zen, foruei, Nafarroari, Bizkaiari zein Orfeoiari bibaka”. Orfeoiaren estandartea Arbolako adarrez apaindu zuten, eta kaleetan barrena kantatzen jarraitu zuten. Alta, jendartean tirabira batzuk sortu ziren; lehen aldiz entzun ziren orduan “Biba Euskeria independentea!”, “Pikutara Espainia!”, Espainiako banderak erretzen ziren bitartean.
Hamaika egun geroago, Donostian, herritarrak tiroz zapaldu zuten denek “ereserki nazionala” deitzen zutena abesteagatik.
|