το Φεβρουάριο του 2015, μια εβδομάδα πριν από το γάμο της κόρης της, η Σκοτσέζα Σεσίλια Μπλίσντεϊλ έστειλε στην κόρη της μια φωτογραφία του φορέματος που σκόπευε να φορέσει στο γάμο. Πράγμα που οδήγησε σε μια μικρή, πρόσκαιρη παρεξήγηση. Γιατί η κόρη έβλεπε στη φωτογραφία ότι το χρώμα του φορέματος ήταν λευκό και χρυσό, ενώ η μαμά της έλεγε ότι είναι μπλε και μαύρο. Η οικογένεια μοιράστηκε τη φωτογραφία με άλλα μέλη και φίλους και έγινε γρήγορα σαφές ότι άλλοι το έβλεπαν έτσι, κι άλλοι αλλιώς. Ίσως να έχετε μαντέψει για ποιο πράγμα μιλάμε, έ; Υποθέτω ότι το θυμάστε. Γρήγορα η φωτογραφία ξεχείλισε στο παγκόσμιο ίντερνετ και δίχασε την online ανθρωπότητα. Αυτή η φωτογραφία.
|
|
Το θυμάστε; Είχατε δει άλλο πράγμα από φίλους και γνωστούς; Το είχατε κουβεντιάσει; Έχουνε περάσει οκτώ χρόνια από τότε, ήμασταν στην τούρλα της οικονομικής κρίσης, προ Τραμπ, προ κορωνοϊού, μια άλλη εποχή, αλλιώτικη, αλλόκοτη. Αλλά εκείνο ήταν ένα ευπρόσδεκτο, ανούσιο διάλειμμα από την υπόλοιπη πραγματικότητα, ένα αναζωογονητικό φληνάφημα. Για λίγο καιρό ασχοληθήκαμε με μια ασήμαντη μα αξιοσημείωτη μπούρδα. Η Λέιντι Γκάγκα, εγώ και η Κιμ Καρντάσιαν το είδαν λευκό και χρυσό. Ο Κάνιε Γουεστ, η Τέιλορ Σουίφτ και ο Τζάστιν Μπίμπερ το έβλεπαν μπλε και μαύρο. Κάποιοι (και εγώ) ενώ συνήθως το έβλεπαν με το ένα χρώμα, μερικές φορές άλλαζαν και ξαφνικά το έβλεπαν με το άλλο. Ρώτησα πριν από τέσσερις ώρες τα μέλη του 241020 Club, να μου πουν τι βλέπουν τώρα, σήμερα, τόσα χρόνια μετά, και ορίστε το αποτέλεσμα:
|
|
που είναι παρόμοιο με το παγκόσμιο αποτέλεσμα τότε:
|
|
Που σημαίνει ότι δύο στους τρεις ανθρώπους βλέπουμε το λάθος χρώμα. Γιατί το φόρεμα, βεβαίως, υπήρχε, ήταν ένα αληθινό αντικείμενο. Και ήταν ξεκάθαρα μπλε και μαύρο.
Τι σημασία είχε; Καμία. Πόσο μας απασχόλησε στ' αληθινά τότε αυτό το πράγμα; Καθόλου.
Και γιατί το θυμήθηκα και σας το γράφω εγώ τώρα;
Θα σας πω.
Επειδή ο κόσμος δεν είναι επίπεδα memes. Συνίσταται σε ιστορίες με χαρακτήρες περίπλοκους και τρισδιάστατους. Δεν περιέχει μεμονωμένες σκηνές -περιέχει πλήρεις, ολοκληρωμένες πλοκές, με ανατροπές και εκπλήξεις. Οι άνθρωποι είναι περίπλοκα όντα και οι δημιουργοί του simulation μας δεν διστάζουν να σκαρώσουν ολοένα και πιο απίθανα σενάρια, ολοένα και πιο κραυγαλέες ανατροπές. Ο κόσμος είναι περίπλοκος. Οι ιστορίες σπάνια είναι απλές, γραμμικές, μονοδιάστατες.
Θυμάστε ότι αυτό το φόρεμα προοριζόταν για να φορεθεί σε ένα γάμο, σωστά; Η κόρη της κυρίας που φόρεσε το φόρεμα λεγόταν Γκρέις και παντρεύτηκε έναν τύπο που τον λέγαν Κιρ. Βγήκαν στις τηλεοράσεις και έδωσαν συνεντεύξεις όταν έγινε όλος ο χαμός -η Έλεν Ντετζένερες τους κάλεσε και στην εκπομπή της και τους έκανε δώρο το μήνα του μέλιτος.
Πριν από λίγες εβδομάδες ο Κιρ συνελήφθη κατηγορούμενος για απόπειρα δολοφονίας της Γκρέις. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, την κακοποιούσε βάναυσα "εδώ και 11 χρόνια". Από πριν παντρευτούν. Πριν από την Έλεν Ντετζένερες.
Πριν από το φόρεμα.
Καθ' όλη τη διάρκεια εκείνου του ανούσιου διαλείμματος, του φληναφήματος που προβλημάτισε ευχάριστα εκατομμύρια ανθρώπους, μια γυναίκα υπέφερε στο σκοτάδι, κάτω από τα φώτα.
|
|
αυτό το Σάββατο στην Καθημερινή
|
|
γράφω για τους Ρώσους, ένα λαό που πιστεύω στ' αλήθεια ότι είναι χαλασμένος. Άνθρωποι κατεστραμμένοι, χωρίς ηθική ή άλλη πυξίδα, κληρονόμοι/θύματα ολόκληρων γενεών βαθιά καταπιεσμένων ανθρώπων που στερήθηκαν σχεδόν όλα τα προνόμια μιας κοινωνίας με κάποιους (έστω λίγους, ελάχιστους) θεσμούς που της εξασφαλίζουν μια κάποια συνοχή. Πώς μου ήρθε να γράψω γι' αυτό το θέμα; Η αφορμή ήταν διπλή. Αφ' ενός το παραδοσιακό αυτομαστίγωμα που περνάμε στη δική μας κοινωνία και σ' αυτή τη συγκυρία, μετά από τις φωτιές και την αντίδρασή μας απέναντι στις φωτιές. Είναι άλλη μια περίπτωση που ξαναθυμόμαστε πόσο προβληματικός, δυσλειτουργικός λαός είμαστε. Φαίνεται. Βγάζει μάτι. Ε, όποτε συμβαίνει κάτι τέτοιο, το μυαλό μου πηγαίνει (σαν σε άμυνα) σε αυτούς που είναι ακόμα χειρότεροι. Αυτό ήταν το ένα. Η άλλη αφορμή ήταν ο θάνατος του εγκληματία ιδρυτή της εταιρείας μισθοφόρων δολοφόνων Wagner, που μας θύμισε τι καθεστώς είναι το καθεστώς της Ρωσίας. Όπως ίσως θυμάστε, πέρυσι είχα διαβάσει ένα καταπληκτικό βιβλίο που λέει την ιστορία της σύγχρονης Ρωσίας μέσα από τις ζωές επτά αληθινών ανθρώπων -και τώρα ήταν ευκαιρία να σας γράψω μερικά πράγματα που έμαθα από αυτό. Αν σας ενδιαφέρει το θέμα, σας προτείνω ένθερμα να αγοράσετε το βιβλίο και να το διαβάσετε. Το άρθρο θα το βρείτε, όπως πάντα, στη Σαββατιάτικη Καθημερινή και από το Σαββατόβραδο και μετά και εκεί.
|
|
Την προηγούμενη εβδομάδα, παρεμπιπτόντως, δεν είχαμε γράμμα, αλλά είχαμε άρθρο. Έγραψα για το ενδεχόμενο να ψεκάσουμε την ατμόσφαιρα με αερολύματα επίτηδες, για να καθυστερήσουμε τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Είναι ένα θέμα σοβαρό, αληθινό, ρεαλιστικό, με θετικές και (πολλές, πολλές) αρνητικές πτυχές. Μπορείτε να το διαβάσετε εδώ, αυτό.
|
|
Τι διαβάσατε στις διακοπές σας; Εγώ ξεπάστρεψα τα βιβλία 3, 4, 5 και 6 μιας κατασκοπικής σειράς, για την οποία σας έχω ξαναγράψει, που είναι ό,τι πρέπει για το καλοκαίρι. Αλλά εδώ αφενός δεν πρέπει να επαναλαμβάνουμε τα ίδια και τα ίδια, αφετέρου έχουμε και ένα πιο εστέτ προφίλ να υποστηρίξουμε, οπότε να και κάτι άλλο που διάβασα: δυο διαλέξεις της Μαίρης Μπιρντ σε ένα μικρό βιβλιαράκι, ιδανικό συνοδευτικό της Barbie, για την περίπτωση που θέλετε να θωρακίσετε τα μηνύματα της ταινίας με λίγο θεωρητικό υπόβαθρο κι επιχειρήματα.
|
|
|
πάμε, τώρα, σε μερικά λινξ
|
|
Γρήγορα, πείτε μου μια δημοφιλή εφαρμογή του blockchain που μπορεί σήμερα να χρησιμοποιήσει οποιοδήποτε και την οποία μπορείτε να περιγράψετε με απλά λόγια μέσα σε τρεις προτάσεις. Μία. Πείτε μου μία. Όχι; Ίσως επειδή εκείνη ήταν μια επανάσταση-φούσκα που γέννησε κυρίως απάτες για αφελείς και άρθρα. Ή μπορεί να κάνω λάθος, και να χρειάζεται 15-20 χρόνια για να γεννήσει πραγματικά χρήσιμες εφαρμογές. Νομίζω όμως ότι οι πραγματικές τεχνολογικές επαναστάσεις είναι αυτές που σχετικά γρήγορα οδηγούν σε σχετικά απλά αλλά θαυματουργά προϊόντα και/ή υπηρεσίες που χρησιμοποιούν εκατομμύρια άνθρωποι. Οι τελευταίες εξελίξεις στο χώρο της τεχνητής νοημοσύνης (βασικά, τα LLMs) έχουν ήδη οδηγήσει σε παραδείγματα που βλέπουμε, χρησιμοποιούμε και καταλαβαίνουμε. Δεν είναι μόνο το Photoshop, το Midjourney και το ChatGPT. Θα σας πω δυο παραδείγματα. Αυτό εδώ παίρνει ένα βιντεάκι που γυρίζετε με το κινητό στο χώρο σας και το μετατρέπει σε ένα φωτορεαλιστικό 3D flythrough σαν αυτά που βλέπετε στις πάρα πολύ ακριβές αγγελίες ακινήτων (αν ποτέ κοιτάζετε τέτοια πράγματα). Ή αυτό εδώ, που δημιουργεί φωτογραφίες και 3D μοντέλα ανθρώπων που δεν υπάρχουν. Κανονικούς ανθρώπους, όχι σκίτσα. Εντελώς ρεαλιστικές μορφές που όμως δεν είναι αληθινοί άνθρωποι -δεν έχουν υπάρξει ποτέ.
Ένα βασικό επιχείρημα του Βρετανικού Μουσείου για τη συλλογή εκατομμυρίων αρχαιοτήτων από όλο τον κόσμο, πολλές εκ των οποίων ήταν κανονικότατα κλεμμένες από τα σημεία όπου βρέθηκαν, ήταν η ασφάλεια. Ότι δήθεν πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα μουσεία του κόσμου, σε μια από τις πιο πλούσιες και ασφαλείς πόλεις του κόσμου, που μπορεί να φροντίσει τα πολύτιμα αντικείμενα καλύτερα από ό,τι βρώμικες και φτωχές τριτοκοσμικές χώρες. Πλέον υπάρχει και επίσημη, εξευτελιστικά κραυγαλέα επιβεβαίωση ότι αυτό δεν ισχύει ούτε για πλάκα.
Φέτος τον Ιούλιο στην Ελλάδα αυξήθηκαν τα θαλάσσια ατυχήματα κατά 30% σε σχέση με πέρυσι.
Χιλιάδες επιστήμονες σταματούν να χρησιμοποιούν το Twitter -ή ελαττώνουν πολύ τη χρήση του- κυρίως επειδή, λέει, διαπιστώνουν μια μεγάλη αύξηση στις επιθέσεις και στο λόγο μίσους στην πλατφόρμα, καθώς και μια αλλαγή στην ποιότητα του περιεχομένου που εμφανίζει ο αλγόριθμος. Κάτι που, βεβαίως, δεν χρειάζεται κανείς να είναι επιστήμονας για να το διαπιστώσει. Αλλά είναι πλέον μια αυτοτροφοδοτούμενη τάση: οι άνθρωποι που παράγουν ενδιαφέρον περιεχόμενο φεύγουν επειδή το περιεχόμενο που παράγεται εκεί μέσα είναι ολοένα και λιγότερο ενδιαφέρον. Και, ναι, ξέρω ότι δεν λέγεται πια "Twitter" -αλλά ποιος νοιάζεται.
Ο καλός σκηνοθέτης και σεναριογράφος Ρίαν Τζόνσον έχει ανεβάσει στο site του τα σενάρια μερικών από τις ταινίες του, όπως το Knives Out και το Looper. Μπορείτε να τα κατεβάσετε και να τα διαβάσετε. Ή και να προσπαθήσετε να μιμηθείτε την προφορά του Ντάνιελ Κρεγκ, διαβάζοντας τις ατάκες του ντετέκτιβ Μπενουά Μπλανκ δυνατά.
|
|
Αν κρίνει κανείς από τις ειδήσεις, ο Καναδάς φέτος είναι μια φλεγόμενη κόλαση. Αυτή δεν είναι μια απόλυτα ακριβής εικόνα. Δεν είναι ακόμα τόσο δραματική η κατάσταση. Σε αυτήν εδώ την αναλυτική προβολή, όμως, περιγράφεται πώς θα είναι ο Καναδάς το 2060, αν η ανθρωπότητα καταφέρει να περιορίσει κάπως τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Ένα σχετικά καλό σενάριο δηλαδή. Όχι το χειρότερο. Ξέρετε πώς θα είναι; Αφόρητα θα είναι. Πολύ χειρότερα από τώρα. Μια φλεγόμενη κόλαση. Στο καλό σενάριο.
Παρόμοιο θέμα (το οποίο έχουμε ξανακουβεντιάσει): τι είναι η θερμοκρασία υγρού βολβού και γιατί είναι τόσο επικίνδυνη. Καλό είναι να τη μαθαίνουμε αυτή την ορολογία. Δυστυχώς θα μας χρειαστεί στο μέλλον.
Το πιο διάσημο τσιπάκι του κόσμου είναι το H100 της Nvidia, που κοστίζει $40.000 και είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη εφαρμογών ΑΙ. Όπως αντιλαμβάνεστε, οι εταιρείες έχουν πέσει με τα μούτρα στο χώρο και η Nvidia δεν προλαβαίνει να τα φτιάχνει αρκετά γρήγορα.
Οι επιστολές που έγραψε ο JFK αιτούμενος την εισαγωγή του στο Χάρβαρντ και στο Πρίνστον το 1935. Αξίζει να τις διαβάσετε και τις δύο. Αν είχατε καμία απορία τι σημαίνει "προνομιούχος" στον κόσμο μας, αυτό είναι ένα καλό παράδειγμα.
Ένας μηχανικός που δούλεψε για τον Σαμ Μπανκμαν-Φριντ, τον κρυπτοαπατεώνα, γράφει για το πώς έζησε από μέσα την καταστροφή. Το ότι ο Μάικλ Λιούις γράφει βιβλίο γι' αυτό τον τύπο είναι μια από τις ωραιότερες ειδήσεις που έμαθα αυτό το καλοκαίρι.
Έρευνα: η φλεγμονή στο σώμα κάνει τους ανθρώπους να μπαίνουν πιο συχνά στα social media.
Βίντεο: πώς γεννιέται ένα νέο νησί από την έκρηξη ενός υποθαλάσσιου ηφαιστείου.
Κι άλλο βίντεο: ο Νιλ Ντεγκράς Τάισον βάζει τις φωνές στους συναδέλφους του σε πάνελ για τα διαστημικά ταξίδια και την αποστολή στο φεγγάρι.
|
|
πάμε και στα λινξ από sites με paywalls:
Ένα άλλο πράγμα που θέλω να σας επισημάνω σήμερα, για να καταλάβετε σε ποιο στάδιο βρισκόμαστε, είναι μια εξέλιξη για τα CAPTCHA, αυτά τα τεστάκια που μας βάζουν ψηφιακές τοποθεσίες και apps για να επιβεβαιώσουν ότι δεν είμαστε ρομπότ, αλλά άνθρωποι. Αυτά, που πρέπει να σημειώσουμε τα τετραγωνάκια που δείχνουν φανάρια, ας πούμε. Κάτι που προφανώς δυσκολεύει πολύ τα ρομπότ. Ή μάλλον, λάθος. Δυσκόλευε. Γιατί τώρα, στην εποχή του ChatGPT, τέτοια πράγματα δεν είναι πια δύσκολα για τα ρομπότ. Ίσα ίσα: τα AI bots πετυχαίνουν τις σωστές απαντήσεις στα CAPTCHA 15% καλύτερα από ό,τι οι άνθρωποι. (Quartz)
Κάτι άλλο ενδιαφέρον, είναι το ότι στο τελευταίο τεύχος του New Yorker ο Ρόναν Φάροου, ο δημοσιογράφος που έβγαλε στη φόρα τα εγκλήματα του Χάρβεϊ Γουάινστιν κι έπαιξε το ρόλο του στην έκρηξη του #MeToo, έβγαλε ρεπορτάζ για τον Ήλον Μασκ. Ο άνθρωπος αυτός, που βάζει σε κίνδυνο τους εργαζόμενους στα εργοστάσιά του επειδή δεν του αρέσει το κίτρινο και που καλεί το Μαρκ Ζάκερμπεργκ να παίξουν ξύλο δημοσίως (και μετά κάνει πίσω) είναι μια προσωπικότητα σε προφανή και δημόσια αποδρομή εδώ και καιρό. Και το πρόβλημα δεν είναι το αν, όπως γράφει μέσα το άρθρο, ο Ήλον Μασκ βουλιάζει στην παράνοια επειδή παίρνει μοναχός του κεταμίνη, αλλά το ότι έχει συγκεντρώσει τόσο μεγάλη ισχύ που η ψυχολογική του αστάθεια είναι παράγοντας που μπορεί να επηρεάσει τις γεωπολιτικές ισορροπίες του πλανήτη, και το πως έχουμε φτάσει στο σημείο το πανίσχυρο στρατιωτικό κατεστημένο των ΗΠΑ να αναγκάζεται να του στέκεται σούζα. Περίμενα ότι το ρεπορτάζ του Φάροου θα ήταν πιο συναρπαστικό κι εκρηκτικό (τα περισσότερα που γράφει μέσα είναι γνωστά), αλλά πάντως είναι αρκετά τρομακτικό και αποτελεί καλή τροφή για σκέψη. (New Yorker)
Ένας άλλος πολύ επικίνδυνος τύπος που αξίζει να γνωρίζετε: ο Ναγίμπ Μπουκέλε είναι ο πρόεδρος του Ελ Σαλβαδόρ, ένας 41χρονος που σταδιακά μετατρέπεται σε στυγνό δικτάτορα και σε πολλές λατινοαμερικανικές χώρες (συμπεριλαμβανομένου του Ελ Σαλβαδόρ) είναι πιο δημοφιλής από τον Πάπα. Άλλοι απολυταρχικοί ηγέτες παρακολουθούν όσα κάνει με προσοχή. (Economist)
Ο συνιδρυτής του Google Σεργκέι Μπριν, που είχε πάρει σύνταξη στα 46 για να μετρήσει τα δισεκατομμύριά του, πιάνει ξανά δουλειά στη Google με αντικείμενο -τι άλλο-, την τεχνητή νοημοσύνη. (Verge)
Πώς θα μπορούσε η Νορβηγία να χρησιμοποιήσει τα ενεργειακά υπερκέρδη της από τον πόλεμο στην Ουκρανία (έβγαλε πάνω από $100 δισ. επιπλέον κέρδος τον τελευταίο χρόνο) για να βοηθήσει την ενεργειακή μετάβαση των φτωχών χωρών του κόσμου. (FT)
O Πρόεδρος της Ινδίας είναι στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή, οπότε επίκαιρο: πώς η Ινδία χρησιμοποιεί την τεχνολογική της υπεροχή (εκεί να δείτε τσιπάκια στις ταυτότητες) για γεωπολιτικό όφελος. (Economist)
Επίσης επίκαιρο: ποιος ήταν στ' αλήθεια ο Γεβγκένι Πριγκόζιν. (Economist)
Τέλος, ένα συγκινητικό φωτογραφικό αφιέρωμα. Μια φωτογράφος που πρόσεχε τους 90χρονούς γονείς της κατά την τελευταία χρονιά της ζωής τους (πέθαναν με δύο μήνες διαφορά), κατέγραψε τη ζωή και τη σχέση τους σε αυτό, το πιο περίεργο και ευάλωτο στάδιο της ύπαρξής τους σε αυτό τον πλανήτη. (New Yorker)
|
|
|
|