Nieuwsbrief november

30-11-2012

Europa staat nog steeds in het centrum van de crisis. Alle blikken blijven gericht op Brussel en Straatsburg. Maar Europa kampt met een torenhoog democratisch deficit. De perceptie nu is dat Europa een instelling is voor de banken en de bedrijven, maar vooral niet voor de mensen. En aantonen dat die perceptie niet juist is, of althans, niet juist hoeft te zijn, is haast onbegonnen werk.

Toch is meer Europa nodig, omdat we er van overtuigd zijn dat dit de enige weg uit de crisis is. Maar meer Europa betekent ook méér Europees draagvlak, meer Europese democratie; een Europa dat dichter bij haar burgers staat, en omgekeerd, Europese burgers die dichter bij het Europese bestuur aansluiten.

Zo stellen de drie grote Europese partijen (de socialisten, liberalen en christendemocraten) voor om elk een Europese topkandidaat te selecteren, waarmee ze in heel Europa de boer op gaan. De topkandidaat van de grootste partij zou dan automatisch de nieuwe Commissievoorzitter worden. Nu gebeurt die aanstelling door de lidstaten.

Blijkbaar is er nu één belangrijke tegenstem, namelijk die van Herman van Rompuy, voorzitter van de Europese Raad. Die verklaarde woensdag op een bijeenkomst in Brussel dat zo’n verkiezing van de Commissievoorzitter absurd is. Want “dan geef je de Commissievoorzitter een grote legitimiteit” en “organiseer je de ontgoocheling op voorhand”. Van dergelijke uitspraken zakt je broek toch af?

Dat een Europees leider dergelijke uitspraken durft te doen, is er ver over. Natuurlijk nuanceert Van Rompuy. Hij zegt dat de Commissievoorzitter te weinig macht heeft en dat de verkiezing van een commissievoorzitter daar niets aan verandert. Dat klopt, maar het is geen reden om tegen de democratie te pleiten.

In zijn rapport over de betere werking van de Unie schrijft Van Rompuy dat de democratische legitimiteit van de Unie moet versterkt worden. Maar verder blijft zijn rapport daarover bijna mystiek vaag. Nu weten we waarom. Van Rompuy heeft er geen idee van hoe je de democratie in Europa kunt versterken. Gelukkig is er nog een Europees parlement dat daarover wel een visie heeft!